AMERİKAN FUTBOLU KISA TARİHÇESİHer şey, futbolun
kurallarından sıkılan bir İngiliz oyuncunun, oyun sırasında topa ayakla
vurmaktan sıkılıp, topu eline alıp koşmasıyla başlamış. Bu, her ne kadar
normal futbolda kuralların açık bir şekilde ihlali olsa da, oyuna bu
yeni yaklaşımın diğer oyuncuların da hoşuna gitmesi üzerine rugby oyunu
doğmuştur.
Başlangıçta oyun, bugünkü oyundan çok farklıydı. 1880 ve
takip eden üç yıl içinde Yale oyuncusu Walter Camp, Uluslararası Futbol
Birliği'ni (IFA) önemli değişiklikler yapmaya ikna ederek, oyunu bugünkü
haline çok yaklaştırmıştır. Bu çabalarından dolayı, Walter Camp bugün
Amerikan Futbolu'nun babası olarak kabul edilmektedir.
Kolej futbolu,
20. yüzyıla kadar kendi içerisinde bir lig kurarak gelişmiştir. Bu
tarihten sonra profesyonel takımlar ortaya çıkmaya başlamıştır. Aynı
tarihlerde, Amerikan Futbolu, yeni kurulan NCAA (Ulusal Kolejler Atletik
Birliği) altında hizmet vermeye başlamış ve profesyonel oyunun
kurallarının temeli de kolej ligi kurallarından alınarak uyarlanmaya
başlanmıştır.
1920' lerde ondan fazla profesyonel yapıda takımlar,
bir araya gelip, NFL (Ulusal Futbol Ligi) olarak bildiğimiz
organizasyonunun temellerini atmışlar ve oyun kurallarına zaman
içerisinde getirdikleri değişikliklerle; oyunu Amerika' da bir numaralı
spor haline getirmeyi başarmışlardır. Oyun Amerika'da hızla yayılıp
taraftar buldukça, NFL'e rakip yeni ligler ortaya çıkmaya başlamış.
Ancak NFL o kadar güçlü bir hale gelmişti ki, sonucunda diğer ligler
fazla dayanamamıştır. Amerikan Futbolu, özellikle yurtdışındaki
Amerikalı askerlerin oyunu tanıtmasıyla diğer kıtalara da zaman içinde
yayılmış ve giderek dünya çapında oynanan bir spor haline gelmiştir
TÜRKİYE' DE AMERİKAN FUTBOLU TARİHÇESİTürkiye'
de amerikan futboluyla ilgili ilk girişimler 1992 yılında Boğaziçi
Üniversitesi'nde başlamış ve diğer üniversitelerde de takımların
kurulmasıyla, hızlı bir yayılma süreci ve taraftar kitlesi toplamaya
başlamıştır. Halihazırda özel ligde Boğaziçi, Hacettepe, İstanbul
Teknik, Orta Doğu Teknik, Bilkent, Gazi, Ankara, Başkent, Anadolu
Üniversiteleri ve Kara Harp Okulu Amerikan Futbol takımları mücadele
etmektedir. İlk takımlar arası müsabakalar 1993 yılında Boğaziçi ve
Hacettepe üniversiteleri arasındaki özel maçlarla başlamıştır. Amerikan
futbolunun geniş kitlelere yaygınlaştırılması, tanıtılması ve takımlar
arası müsabakaların organize edilmesi ve yürütülmesi, Üniversite
Sporları Federasyonuna bağlı ve takımların temsilcilerinden oluşturulmuş
olan, Türkiye Amerika Futbolu Üst Kurulu (TAFÜK) tarafından
yapılmaktadır.
Son iki yılda üniversiteler arasında oldukça popüler
bir spor halini alan ve hızla yayılan Amerikan Futbolunun, önemli bir
taraftar kitlesine sahip olacağı anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, spor
çevrelerinin ve devletin yeterli desteği olmaması sporun hızlı
yayılmasını olumsuz etkilemektedir. Öncelikle sporun sertliğinden dolayı
kullanılması zorunlu olan koruma ekipmanları (Kask, shoulder-pad v.s)
yüksek maliyet gerektirmektedir. Bu ekipmanlar Türkiye'de
bulunmadığından ve yurt dışından getirilmesi zorunlu olduğundan,
üniversitelerin spor kulüplerine ayrılan fonun bu miktarı
karşılayamaması yüzünden, oyuncular sadece dişlik, dirseklik ve dizlik
gibi basit malzemelerle bu oyunu oynamaktadır. Bu da daha çok ve çabuk
sakatlıkların oluşmasına neden olmaktadır. Amerikan futbolunun biran
önce yasal federasyon çatısı altına alınıp, yeterli teknik, idari ve
malzeme temini ile sporcularının ve taraftarlarının hizmetine
sunulmasında yarar vardır.
paylaşımı biraz geliştirmek isterim...
Amerikan
Futbolu Nedir? Tuesday, 18 July 2006 Her spor dalının ortaya çıkışında
olduğu gibi, Amerikan Futbolunun ortaya çıkışında da rastlantısal
olayların etkisi olmuştur. Bu oyunda, birçok faktörün bir arada olduğu
görülür. Amerikan Futbolu oldukça kompleks bir özelliğe sahiptir. Sporun
gerçek özellikleri bu oyunda açıklıkla görülebilir: Dayanıklılık,
kuvvet, esneklik, sürat, çabukluk, strateji, disiplin, azim v.b. Bu
özelliklerin hepsi bu oyunda başarılı olabilmek için, sahip olunması
gereken temel özelliklerdir.
Nasıl Oynanır?Bir
takımın maç kadrosu 45 kişiden oluşur. Ancak sahada normal futboldaki
gibi 11 oyuncu bulunur. Bir takım, kendi içinde farklı görevleri olan üç
takıma ayrılır.
Hücum Takımı (Offensive Team):Amacı sayı kazanmak olan bu ekip, takım topa sahipken oyuna girer.
Oyuncuların Görevleri
Quarter
Back (QB): Takımın oyun kurucusudur. Hücum başladığı zaman genellikle
top ilk olarak bu oyuncuya gelir. Yapılacak oyunu da bu oyuncu belirler.
Zeki, soğukkanlı, hızlı, çevik ve güçlü olmalıdır. Boy çok fazla önemli
olmamakla birlikte uzun boylu QB'lerin sahayı daha rahat
görebilecekleri için avantajlı olduğu söylenebilir.
Merkez
(Center)/: Hücumu başlatan yani topu yerden kaldırarak QB'ye veren
oyuncudur. Görevi arkasındaki sayı yapacak oyuncuları korumaktır.
Genellikle takımın en güçlü ve iri oyuncusudur. Ayrıca ellerinin çok
hızlı ve reflekslerinin güçlü olması gerekir. Bu oyuncu için yüz kilonun
üzerindeki kişiler tercih edilir. Koruyucular (Guard)/: Centerın iki
yanında duran oyunculardır. Bunların da görevi arkalarındaki oyuncuları
korumaktır. En ağır ve iri oyunculara bu görev verilir.
İç
Oyuncular(Tackle)/: Guardların yanında duran oyunculardır. Karşı takımın
oyuncuları genellikle onların yanından geçerek quarterback ve diğer
hücum oyuncularına ulaşacakları için iri olmakla beraber hızlı olmaları
da gerekir. Center ortada olmak üzere iki guard ve iki tackle takımın
"offensive line"ını oluşturur.
Tight End(TE): Sağ veya sol bitiş
çizgilerinin ucunda yer alırlar. Çizgi oyuncusu gibi, arkasındaki
oyuncuları koruduğu gibi bazen pas almak için ileri çıkabilir veya topu
takım arkadaşından alarak topla koşabilir. Uzun boylu, güçlü, hızlı
oyuncular burada oynatılır.
Runing Back(RB): Hücum takımının
quarterbackle birlikte en önemli oyuncusudur. Özellikle Türkiye'de bu
oyuncu çok önemlidir. Topla koşarak rakip savunmayı yarıp ilerlemek ve
sayı yapmak ilk görevidir. Bununla birlikte bir tackle gibi QB'yi
koruyabilmeli ve gerektiğinde ileriye çıkıp pas alabilmelidir. Bir
sporcuda düşünebileceğiniz bütün iyi özellikleri taşımalıdır.
Wide
Receiver(WR): Receiverların ilk görevi hızla savunmanın arkasına
sarkarak veya arada bir boşluk bularak atılan pasları almaktır.
Genellikle bu oyucuları Corner Back denilen savunma oyuncuları adam
adama savunur. Pas alabilmeleri için cornerları geride bırakabilecek
kadar hızlı ve çevik olmaları gereklidir. Uzun boylu oyuncular tercih
edilir.
Savunma Takımı (Defensive Team)Amacı rakibe sayı
yaptırmamak olan bu ekip, top rakipteyken oyuna girer. Topu taşıyan
rakip oyuncuyu yere düşürmek, saha dışına çıkarmak veya topu
kaybetmesini sağlamak amacıyla hareket ederler.
Oyuncuların Görevleri
Defensive
Guard'lar (Noise Tackle, Defensive End, Defensive Tacle): Bu
oyuncuların öncelikli görevi, hücum başladığı andan itibaren (topun
center tarafından yerden kaldırılması) bir an önce QB'ye ulaşarak onu
yere düşürmek (top QB'deyken) yada topa sahip olan oyuncuyu düşürmektir.
Bunun için offensive line'ın arasından geçmeli veya etrafından
dolaşmalıdırlar. Karşılarında çok iri oyuncular olacağı için onlarla baş
edebilecek kadar güçlü ve hızlı olmalıdırlar.
LineBackerlar(LB):
Karşı takımın runing backlerini ve QB'sini savunan oyunculardır. Bütün
savunma oyuncuları gibi elinde top olan oyuncuyu, öncelikle runing
backleri, durdurma görevini taşırlar. Runing backler kadar nitelikli
olmaları gerekmektedir.
Corner Back'ler(CB): Receiverların pas
almasını engellemek ilk görevleridir. Top line'ı (oyun başlamadan önce
topun bulunduğu noktanın hizası) geçtikten sonra bir LB gibi hareket
ederler. Hızlı, çevik ve güçlü olmalıdırlar.
Safety(SF):
Futboldaki libero görevini apar. Pas oyunlarında serbest bir CB gibi
oynarken koşu oyunlarında LB görevindedir. Ancak savunma rakibi
kaçırdığı zaman devreye girer. Savunmanın en arkasında durduğu için
hücumu daha iyi görür ve arkadaşlarını yönlendirir. Sigorta durumunda
olduğu için tecrübeli ve iyi bir savunma oyuncusu bu işi yapar.
Özel
Takım (Special Team)Kick off, kick, kick return, punt, punt return,
field goal ve point after touchdown gibi durumlarda sahaya çıkarlar.
Diğer iki takımın karışımıdır. Bu takımda yer alan iki farklı görevde
oyuncu vardır.
Oyuncuların Görevleri:Punter: Punt sırasında topu kullanacak olan oyuncudur. Güçlü ve esnek bacakları olmalıdır.
Kicker:
Kickler ve field goal denemelerinde atışı yapacak oyuncudur. Topu
ayağıyla istediği yere ve uzaklığa atabilmelidir. Güçlü bacakları
olmalıdır.
Oyun ve Süresi Tuesday, 18 July 2006 Maç kick off
denilen bir vuruşla başlar. Maç başlamadan önce para atışı yapılır.
Kazanan taraf kick veya kick return arasında seçim yapar yani topun
kendinde veya karşı takımda olmasına karar verir.
Maç 15'er dakikalık
4 çeyrekten oluşur. Yani toplam 60 dakikalık bir sürede oynanır. İlk
çeyrek sona erdiğinde ara verilmez, ancak takımlar sahada yer
değiştirir. Topun kaldığı yer ölçülerek aynı oranda karşı sahaya alınır
(Sahanın sağ tarafında 30. yardda iken ilk çeyrek bitmiş ise ikinci
çeyrek sahanın sol tarafındaki 30. yarddan başlar.). İlk iki çeyrek
sonunda ilk yarı sona erer ve 15dk. ara verilir. Üçüncü çeyrek sonunda
da ilk çeyrekten bittiğinde yapılan işlemler tekrarlanır. Oyun sırasında
top saha dışına çıkmadıkça, pas oyunu oynanmadıkça vemola alınmadıkça
saat çalışır. Her takımın bir yarıda üç mola hakkı vardır. Mola süresi
1dk.'dır.
Saha Tuesday, 18 July 2006
Sahanın uzunluğu 100
metre, genişliği ise 55 metredir. Sahanın her iki yanında 10'ar metrelik
gol (touchdown) bölgeleri mevcuttur. Bu bölgelere end zone denir.
Sahada 50'den 10'a doğru numaralanmış enine çizgiler bulunmaktadır ve bu
çizgiler end zone' a olan uzaklığı gösterirler. Her iki end line
(sahanın iki ucundaki çizgi) üzerinde 'Y' biçimine yakın kaleler
bulunur. End zone'lar ve kale direkleri sayı kazanmak için kullanılır.
Topun uzunluğu tam bir ayak ebadı kadar (30 cm.) olduğundan bu oyuna ayaktopu (football) adı verilmiştir.